قلاویز چیست؟

قلاویز ابزاری که به منظور ايجاد رزوه داخلي استفاده می‏شود که در آن یک سوراخ با قطر كمي بيشتر از قطر رزوه در قطعه وجود دارد. اين سوراخ ممكن است با مته كاري، سوراخ تراشي يا ريخته گري ايجاد شده باشد. عموما به منظور ایجاد سوراخ‎هاي كوچك، قلاويز‎هاي يكپارچه کاربرد دارند. اين قلاويز‎ها در واقع پيچ‎هايي  هستند كه جهت ايجاد لبه تراش، چهار شياره در آنها ايجاد شده است که از فولاد كربن دار يا فولاد ابزار تند بر ساخته شده و خياره‎هاي آن ممكن است مستقيم، مارپيچ، حلزوني و يا لبه حلزوني باشند. این ابزار از داخل كار، براده برداري نموده و دندانه‎هايي در محيط داخلي استوانه‎ها ايجاد می‏کند. پيچهاي روي قلاويز ممتد نیست چرا که در امتداد طولي قلاويزها 3 یا 4 شيار بشکل فرم بوسيله ماشين‎هاي فرز تراشيده شده است. اين امر موجب ايجاد دندانه بر روی قلاویز می‏ شود.

دنباله قلاويز‎ها 4 پهلو است و در انتهای برخی قلاويزها يك سوراخ كوچك وجود دارد که اگر کاربر بخواهد از آن جهت قلاويز كردن كارها روي ماشين تراش استفاده كند، این امر تسهیل می‏شود. انتهاي 4 گوش قلاويز، براي قرار گرفتن داخل دسته قلاويز تعبیه شده است. قلاويزها به انواع مختلف تقسیم می‏شوند که مشخصات هر يك از آنها به گونه ای است كه می‏توانند بجاي يكديگر استفاده می ‏شوند.

قلاویزهای دستی

قلاويزهاي دستي از يك سري 3 تایي تشكيل شده كه قلاويز اولي بصورت مخروط ساخته شده و براي شروع كار مورد استفاده قرار می‏گیرد. به قلاویزهای دستی، قلاويز پيش رو نیز گفته می‏شود که قلاويز دومی، مخروطي آن به مراتب كمتر از اولي است و وسط  آن، قلاويز سومي استوانه ای شکل می‏باشد. تمام دندانه‎های این نوع قلاویز بطور كامل بوده و بیشتر برای بن بست کردن سوراخ قلاويز، استفاده می‏شود. براي شروع قلاويز كاري ابتدا قلاويز شماره 1 كه 5 یا 6 دندانه دارد را در سر قلاويز به شکل مخروطي درآورده و نيز سر قلاويز كه بصورت پخ مي باشد در ابتداي سوراخ قرار می‏هیم. اين مقدار مخروط، عمل قرارگيري و شروع قلاويز را تسهیل می‏کند که بتدریج دنده‎ها در داخل كار، شکل مي گيرند.

گاهی نیاز است پيچ و مهره، چپ گرد ساخته شود. اگر این نوع پيچ مهره بوسيله حديده و قلاويز ساخته شوند، باید از حديده چپ گرد استفاده گردد كه دندانه‎ها و اندازه پيچ در هر دو يكي است و اختلاف آنها در جهت شروع پيچش می‏باشد. اما اولي به سمت راست و دومي به سمت چپ در گردش است تا مهره محكم شود.

تراش ابزار ابراهیمی